گاه شماری جشن های ایران باستان

هاشم رضی، پژوهشگر فرهنگ و ادیان ایران باستان در این كتاب با دقتی بسیار و نگاهی ژرف بن مایه ی اساطیری و دینی آیین های ایرانی را در دوران های متفاوت تاریخی در منابع كهن ایرانی بررسی كرده است.
این كتاب در ده بخش به طور كامل جشن های ایران باستان و آیین های ایرانیان را با بیان مراسم، شعرها و زیبایی های آن توصیف كرده است.
در بخش اول گاه شماری و چگونگی شكل گیری تقویم ایران از دیر باز تاكنون شرح داده شده است.
در بخش دوم تقسیم فصل ها در كهن ترین دوران تاریخی ایران و نقش كشاورزی و دامداری ایرانیان كهن در شكل گیری این فصل ها با بررسی دقیق متن های كهن به طور مشروح آمده است.
در بخش سوم گاه شماری اوستایی و دیگر اقوام هندو اروپایی زیر فرمان هخامنشیان چون بابلی ها و مصری ها نقل شده است.
در بخش چهارم نامهای ویژه ی روزها و معانی آنها، نامهای دوازده گانه ی ماهها و مفاهیم آنها و دوازده جشنی كه از تقارن نام های ماه و روز پدید می آید از منابع معتبر روایت شده است.
در بخش پنجم یك جشن شاد ایران باستان به نام جشن فروردگان كه در نوزدهم فروردین برگزار می شده است، مورد بررسی و بحث قرار گرفته است.
در بخش ششم یك رشته مهم از جشن های اقوام آریایی، جشن های آتش آمده است. در این فصل جشن چهارشنبه سوری و گزارشی تاریخی از این جشن در تمام شهرهای ایران بزرگ بررسی شده است.
در بخش هفتم نوروز این كهن ترین و زیباترین جشن ایران زمین و نمایان ترین جشن بهاری جهان در این بخش مطالعه شده است.در این بخش قدمت نوروز، آیین های تاریخی آن، جشن ها و مراسم نوروز در طول تاریخ و نمادهای ایرانی آن.
در بخش هشتم جشن پاییزی ایرانیان، مهرگان و جشن شب یلدا در نخستین شب زمستان بررسی شده است و داستانها و روایات نیكی از پیروزی كاوه بر ضحاك در آن روایت گردیده است. در این بخش خوانندگان می توانند آیین ها و باورهای ملی و همچنین اشعار زیبایی را قرائت كنند و با موسیقی شنیدنی مهرگان آشنا شوند.
در بخش نهم جشن سده بزرگترین جشن آتش ایرانیان كه به زمان هوشنگ برگزاری آن نسبت داده می شود پژوهش گردیده است.
به ویژه تمام داستانهای مربوط به این جشن در متون كهن آمده است. در این بخش به ویژه جشن های آتش در میان تمام اقوام و ملل دیگر (از جمله آزتك ها، اینكاها، ارامنه، اسكیموها، روس ها، و قبایل آفریقا) و معنای آیینی ها آنها توصیف شده است.
در بخش دهم مرور كوتاهی درباره ی جشن های سال به ترتیب واقع شدن شان در روزهای و ماه ها انجام پذیرفته است. در این بخش می‌خوانیم كه در روز ششم فروردین برای مردم زمین سعادت تقسیم می شده است و از این جهت است كه ایرانیان این روز را روز امید نام نهاده‌اند. مراسم ویژه روز زن در ایران باستان در روز پنجم اسفند به پاسداشت مقام والای زن در سراسر فلات ایران زمین بر پا می شده است كه در بخش دهم مورد بررسی قرار گرفته است.